Óhætt er að segja að fjáröflunarmatarboðið í Friðarhúsi á Safnanótt hafi tekist framar vonum. Meira en sextíu manns gæddu sér á gómsætum matnum og nokkur fjöldi til viðbótar kom og tók þátt í bráðskemmtilegum umræðum að borðhaldi loknu, en rithöfundurinn Andri Snær Magnason gerði grein fyrir óútkominni bók sinni um ýmsa þætti umhverfismála.

Guðrún Bóasdóttir hafði umsjón með eldamennskunni að þessu sinni og tók nokkrar ljósmyndir sem sjá má hér.

Næsti málsverður verður haldinn föstudagskvöldið 24. mars.

Á haustþingi, þann 11. október, lagði þingflokkur Samfylkingarinnar fram frumvarp til stjórnskipunarlaga um breytingu á stjórnarskrá lýðveldisins Íslands. Tillagan er þessi:

„Við 21. gr. stjórnarskrárinnar bætist nýr málsliður, svohljóðandi: Samþykki Alþingis þarf að liggja fyrir áður en heitið er þátttöku eða stuðningi Íslands í stríði gegn öðru ríki.“

Í síðustu viku, 21. febrúar, var tillagan tekin til fyrstu umræðu og mælti Helgi Hjörvar fyrir henni. Tillöguna og umræðurnar má nálgast á vef Alþingis:

http://www.althingi.is/altext/132/s/0055.html
http://www.althingi.is/dba-bin/ferill.pl?ltg=132&mnr=55

Þeir þingmenn hinna stjórnarandstöðuflokkanna, sem tóku til máls, lýstu yfir samþykki við tillöguna en athygli vekur að enginn þingmaður stjórnarflokkanna tók þátt í þessari fyrstu umræðu. Hinsvegar setti forseti þingsins, Sólveig Pétursdóttir, ofan í við Össur Skarphéðinsson og voru þau orðaskipti svohljóðandi (birt með fyrirvara um að þessi umræða eru enn óyfirlesin á vef Alþingis):

„Að lokum, frú forseti. Við Íslendingar berum vegna þessarar löglausu, siðlausu ákvörðunar tveggja forustumanna íslensku þjóðarinnar okkar siðferðilegu ábyrgð á þeim hörmungum sem innrásin hefur kallað yfir Írak. Því má ekki gleyma.
(Forseti (SP): Forseti biður hv. þingmann um að gæta orða sinna. Ef forseti heyrði rétt þá talaði hann um löglausa og siðlausa ákvörðun forustumanna ríkisstjórnar.)“

Í greinargerð með frumvarpinu, sem birt er með því á vef Alþingis, er bent á að efni þessa frumvarps hefði ekki áhrif á skuldbindingar Íslands gagnvart t.d. NATO og 5. greinar Atlantshafssamningsins:

„Sérstaða Íslands í samfélagi þjóðanna markast að nokkru leyti af því að það er herlaust ríki. Ísland hefur þó tekið afstöðu til öryggis- og varnarmála með aðild að Sameinuðu þjóðunum, Atlantshafsbandalaginu og herstöðvarsamningi við Bandaríkin. Alþingi hefur fjallað um og veitt samþykki sitt fyrir þátttöku landsins í þessu samstarfi og hefði efni þessa frumvarps ekki áhrif á það. Þannig yrði ekki skylt að bera undir Alþingi ákvarðanir um stríð sem teknar væru með réttum hætti innan stofnana sem Ísland er fullgildur aðili að, svo sem skv. 5. gr. Atlantshafssamningsins eða á vegum Sameinuðu þjóðanna með samþykki öryggisráðsins. Þannig hefur Alþingi þegar skuldbundið Ísland til aðildar að átökum ef á eitt eða fleiri aðildarríki Atlantshafsbandalagsins er ráðist. Ákvörðun um stuðning eða nokkurs konar aðild Íslands að stríði sem háð væri á öðrum grundvelli yrði aftur á móti að hljóta samþykki Alþingis. Hefði ákvæði þetta verið í gildi sl. áratug hefði samþykki Alþingis þurft fyrir árásum NATO-ríkja í Júgóslavíu í tengslum við Kosovo árið 1999. Slíkt samþykki hefði hins vegar ekki þurft þegar Atlantshafsbandalagið lýsti því yfir á grundvelli 5. gr. Atlantshafssamningsins að árásirnar á Bandaríkin í september 2001 væru árásir á öll aðildarríki bandalagsins.“

Samtök herstöðvaandstæðinga hafa lagt áherslu á úrsögn Íslands úr NATO. Þekktasta kjörorð samtakanna er: „Ísland úr NATO, herinn burt“. NATO mun alltaf þvælast fyrir vilja til friðsamlegrar stefnu Íslands meðan við erum aðilar að þessu hernaðarbandalagi. Má í því sambandi nefna að tillögum um kjarnorkuvopnalaust Ísland hefur verið svarað með því að slík yfirlýsing stangist á við skuldbindingar okkar gagnvart NATO.

Varðandi 5. greinina er þó rétt að minna á að við undirritun Atlantshafssamingsins gerði Bjarni Benediktsson, þáverandi utanríkisráðherra, fyrirvara. Vigfús Geirdal hefur fjallað um þann fyrirvara í greinum sem hafa birst í Dagfara og hér á Friðarvefnum. Þar segir m.a. svo:

„Bjarni sat engu að síður fastur við sinn keip, flutti sína ræðu og áréttaði fyrirvara Íslendinga sem fela það í sér að Ísland er ekki að fullu aðili að Grein 5 sem stundum er kölluð hornsteinn Nató. Aðild Ísland að Nató er að því leyti einstök, að Ísland lýsir ekki yfir stríði við neinn þann árásaraðila sem ræðst á eitthvert Natóríkjanna, en Natóríkin eru aftur á móti skuldbundin að lýsa yfir stríði og koma Íslandi til hjálpar ef einhver aðili ræðst á það! Nánast eina skuldbinding Íslendinga við Nató er að leggja til land (sér að kostnaðarlausu) undir hernaðaraðstöðu með svipuðum hætti og gert var í seinni heimstyrjöld.“

Samtök herstöðvaandstæðinga sendu stjórnarskrárnefnd erindi sl. vor með tillögu þar sem segir meðal svo:

„Það verði bundið í stjórnarskrá að Ísland fari aldrei með ófriði á hendur öðrum þjóðum né styðji á nokkurn hátt slíkar aðgerðir annarra ríkja.“

Ennfremur að aldrei verði stofnaður her á Íslandi og Ísland verði friðlýst fyrir kjarnorkuvopnum. Rétt er að geta þess að Þjóðarhreyfingin – fyrir lýðræði, hefur lagt fyrir stjórnarskrárnefnd svipaða tillögu, en þó með ákveðnum fyrirvara. Þjóðarhreyfingin kveðst munu berjast fyrir:

„ … lögfestingu nýs ákvæðis í stjórnarskrá þess efnis, að íslenskur her verði aldrei settur á stofn og að Ísland fari ekki með stríð á hendur neinu öðru ríki eða þjóð. Enn fremur að ríkisstjórn Íslands verði með slíku ákvæði bannað að styðja í orði eða verki hernaðaríhlutun erlends ríkis eða ríkjasamtaka gegn öðrum ríkjum, nema Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna hafi veitt ótvíræða heimild til hennar og Alþingi Íslendinga styðji þá ákvörðun.“

eó

Undirbúningsfundur MFÍK vegna 8. mars í Friðarhúsi. Allir velkomnir.

Það eru víst flestir Íslendingar með það á hreinu hvað gerist í Aþenu 20. maí nk. En færri vita að hálfum mánuði fyrr, 4. til 7. maí, stendur líka mikið til í Aþenu. Þá verður fjórða Evrópska samfélagsþingið (European Social Forum – ESF) haldið þar. Síðast var þingið haldið í Lundúnum haustið 2004 og voru þá skráðir þátttakendur um 20 þúsund. Fyrsta evrópska þingið var í Flórens haustið 2002 og lauk því með gífurlega fjölmennri göngu gegn nýfrjálshyggjunni og hinni kapítalísku hnattvæðingu en einkum þó fyrirætlunum Bandaríkjanna um innrás í Írak, en talið er að um ein milljón manns hafi tekið þátt í þessari göngu, sem varð upphafið að hinum miklu mótmælaaðgerðum veturinn 2002-2003.

Íslendingar hafa lítið gert af því að sækja þessi þing. Þó fóru nokkrir til Lundúna í fyrra og í síðustu viku, 16. febrúar, komu þau Halla Gunnarsdóttir, Alistair Ingi Grétarsson og Viðar Þorsteinsson í Friðarhúsið og sögðu frá ferðum sínum á Alþjóðlegu samfélagsþingin (World Social Forum) í Malí og Venesúela í janúar sl., en Halla hefur líka skrifað fróðlegar greinar í Morgunblaðið um ferð þeirra Alistairs til Malí.

Um Evrópska samfélagsþingið í Flórens 2002 má lesa í grein Páls H. Hannessonar BSRB á lýðræðisvettvangi Evrópu og um þingið í Lundúnum haustið 2004 skrifaði Einar Ólafsson: Við viljum öðruvísi veröld: 20 þúsund manns á þriðja Evrópska sósíalfórum í Lundúnum.

Upplýsingar um fyrirhugað þing í Aþenu má finna á vefsíðu ESF og sérstökum vef sem hefur verið settur upp í tilefni af þinginu.

Stjórn Friðarhúss fundar.

Ræða Harolds Pinters við móttöku Bókmenntaverðlauna Nóbels 2005 í Tímariti Máls og menningar

Jóhann Ludwig Torfason myndlistarmaður vann kápumyndina sérstaklega í tilefni af Nóbelsræðu Pinters. Glöggir menn munu kannast við hermanninn unga á myndinni.

Þegar Harold Pinter tók við Bókmenntaverðlaunum Nóbels 7. desember sl. flutti hann ræðu sem vakti mikla athygli, ekki síst fyrir beinskeytta gagnrýni á utanríkisstefnu Bandaríkjanna. Við sögðum lítillega frá henni hér á Friðarvefnum 14. desember og vísuðum þar á hvernig hægt er að nálgast hana á ensku og sænsku á internetinu. Það er ástæða til að vekja athygli á því að nú hefur þessi ræða birst í íslenskri þýðingu Silju Aðalsteinsdóttur í Tímariti Máls og menningar, þannig að þeir sem kjósa að lesa hana á íslensku geta nálgast hana þar, og hvetjum við fólk til að nálgast tímaritið annað hvort með því að kaupa það eða drífa sig á næsta bókasafn, enda er ýmislegt fleira áhugavert í því.

Í leiðinni minnum við á átakið og undirskriftasöfnunina gegn hugsanlegri árás Bandaríkjanna á Íran, sem Harold Pinter hefur ásamt öðrum haft frumkvæði að og við greindum frá um daginn. Nánari upplýsingar um það má nálgast með því að klikka á fyrirsögnina Gegn innrás í Íran – stöðvum stríðið áður en það byrjar! hér til hliðar.

Föstudaginn 24. febrúar verður Safnanótt haldin í miðborg Reykjavíkur í tengslum við Vetrarhátíð borgarinnar. Boðið verður upp á fjölbreytta menningardagskrá um alla borg langt fram yfir miðnætti.

Tilvalið er að hefja kvöldið á fjáröflunarmálsverði í Friðarhúsi. Húsið verður opnað kl. 18:30 og hefst borðhald kl. 19.

Guðrún Bóasdóttir (Systa) stýrir matseldinni að þessu sinni og er matseðillinn svo sannarlega glæsilegur:

* Svínakjötspottréttur í hnetusmjörssósu (satay)
* Chili sin carne, grænmetisréttur með sætum kartöflum og nýrnabaunum
* Couscous-salat
* Hrísgrjón og heimabakað brauð

Allt þetta fæst fyrir litlar 1.000 krónur.

Skáldið Andri Snær Magnason flytur hugvekju og opnar fyrir umræður.

Sláið tvær flugur í einu höggi og mætið södd og sæl á safnanótt. Allir hjartanlega velkomnir!