Grein þessi birtist upphaflega á vefritinu Smugunni.

Árið 2003 tóku tveir menn ákvörðun um að Ísland gerðist stuðningsaðili stríðsreksturs í fjarlægu landi og þótti saga til næsta bæjar. Nú eru horfur á að met þetta verði slegið. Það stefnir nefnilega hraðbyri í að Ísland verði stríðsaðili á ný, en að þessu sinni án þess að nokkur kannist við að hafa ákveðið það.

Það er væntanlega bara spurning um tíma hvenær Nató tekur að sér stríðið í Líbýu, sem nokkur forysturíki hernaðarbandalagsins hófu á grundvelli langsóttrar túlkunar á loðini ályktun Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna. Þar með yrði Ísland formlegur aðili að stríði sem útilokað er að segja til um hvernig mun þróast.

Ákvörðun þessi er tekin án nokkurrar raunverulegrar umræðu hér á landi. Hún byggist ekki á samþykkt ríkisstjórnar, Alþingis eða utanríkismálanefndar þingsins. Helst er að sjá að utanríkisráðherra eða embættismenn hans hafi sjálfdæmi þegar kemur að jafn afdrifaríkum ákvörðunum og að túlka samþykktir Öryggisráðsins og skuldbinda Ísland til þátttöku í stríði. Hver svo sem skoðun manna á hernaðinum í Líbýu kann að vera, hljóta flestir að geta verið sammála um að þetta séu óásættanleg vinnubrögð.

Á tímum kalda stríðsins var því haldið fram að Nató væri varnarbandalag með það eina hlutverk að tryggja sameiginlegar varnir aðildarríkjanna. Friðarsinnar höfnuðu þeirri túlkun og bentu á árásargjarnt eðli bandalagsins. Að kalda stríðinu loknu hefur hins vegar yfirlýst hlutverk bandalagsins gjörbreyst. Það má nú heita fastur liður að Nató sé falið að hreinsa upp eftir herleiðangra einstakra forysturíkja sinna og taka við stríðum þeirra. Ekkert bendir til að lát verði á þessu á komandi árum.

Í ljósi þessarar þróunar má ljóst vera hversu brýnt það er að Ísland dragi sig hið fyrsta úr Nató. Fáránleiki þess að herlaus þjóð sé aðili að hernaðarbandalagi hefur löngu legið fyrir, en enn fráleitara er ef þjóðin á ítrekað að verða stríðsaðili, ýmist sjálfkrafa eða á grunni tilviljanakenndra ákvarðanna utanríkisráðherra eða fulltrúa Íslands hjá Nató.

Stefán Pálsson

Hinn mánaðarlegi fjáröflunarmálsverður Friðarhúss verður haldinn föstudagskvöldið 25. mars. Kokkar kvöldsins verða Harpa Stefánsdóttir og Ármann Gunnarsson.

Boðið verður upp á indverskan kjúklingarétt með hrísgrjónum og jógúrtsósu
& afrískan grænmetispottrétt með couscous.

Guðrún Lára Pálmadóttir tekur lagið. Árni Hjartarson flytur hugvekju um baráttuna gegn Nató, enda 30. mars skammt undan.

Borðhald hefst kl. 19. Verð 1.500 kr.

Samtök hernaðarandstæðinga lýsa þungum áhyggjum af hernaði og ofbeldisverkum í Miðausturlöndum liðinna daga. Í Jemen hafa valdhafar framið fjöldamorð á almenningi og sagnir eru um að taugagasi hafi verið beitt. Bahrein hefur í raun verið hernumið af her Sádi-Arabíu, án þess að hósti né stuna heyrist frá alþjóðasamfélaginu. Og í Líbýu hefur geysað blóðug borgara- og ættbálkastyrjöld með morðum á báða bóga.

Í ölum þessum tilvikum er um að ræða einræðisríki sem notið hafa beins eða óbeins stuðnings Vesturlanda og átt greiðan aðgang að því að kaupa vopn frá Evrópu og Bandaríkjunum. Einræðisherrar í Arabaheiminum byggja og hafa byggt völd sín á stuðningi þeirra ríkja sem fara með neitunarvald í Öryggisráði Sameinuðu þjóðanna.

Reynslan kennir okkur að friður verður hvorki tryggður né komið á með því að varpa sprengjum úr flugvélum. Stríð síðustu ára ættu sömuleiðis að hafa kennt mönnum hversu lítið er að marka frásagnir af „mannúðlegum“ nútímahernaði sem eigi aðeins að beinast að hernaðarlegum skotmörkum. Veruleikinn er allt annar. – Loftárásunum verður að linna!

Samtök hernaðarandstæðinga vara við því að alþingi eða ríkisstjórn Íslands lýsi yfir stuðningi við athæfi þeirra herskáu ríkja sem hafa misnotað samþykkt Öryggisráðsins um flugbann og notað sem átyllu til allsherjar loftárása. Reynslan af þess konar hernaði sýnir að hann bitnar óvenju harkalega á almennum borgurum þar sem markmiðið er að verja eigin hermenn fyrir hnjaski frekar en almenning á jörðu niðri. Íslenskir stjórnmálamenn ættu frekar að horfa til t.d. Svía og Þjóðverja sem hafa tekið allt aðra afstöðu til hernaðarins. Íslendingar eiga ekki að styðja aðgerðir sem leiða til aukinna þjáninga fyrir almenning í Mið-Austurlöndum.

Þrátt fyrir margra vikna átök í Líbýu, hefur lítið farið fyrir dýpri umfjöllun um bakgrunn þeirra, sögu landsins og stjórnmál. Mánudagskvöldið 21. mars kl. 20 standa Samtök hernaðarandstæðinga fyrir umræðufundi um Líbýu í Friðarhúsi, Njálsgötu 87. Sagnfræðingarnir Gísli Gunnarsson og Sverrir Jakobsson ræða um söguna og velta vöngum yfir hverju við sé að búast.

Allir velkomnir.