Friðarhús er í útláni þennan dag.

Friðarhús er í útláni þennan dag.

Friðarhús er í útláni þennan dag.

Hinn mánaðarlegi fjáröflunarmálsverður Friðarhúss verður haldinn föstudagskvöldið 26. október og hefst að venju kl. 19.

Á boðstólum verður haustsúpa Láru Jónu, sneisafull af bestu og ferskustu afurðum. Tvær tegundir verða í boði – önnur sérstaklega ætluð grænmetisætum.

Skemmtiatriðin verða heldur ekki af verri endanum, en félagar úr Kvæðamannafélaginu Braga mæta og kveða.

Maturinn kostar sem fyrr 1.500 kr.

Á dögunum var sagt frá því að fleiri almennir borgarar hafi fallið í hernaðinum í Afganistan þar sem af er ári en nokkurt annað ár frá óöldinni í landinu á tíunda áratugnum. Það er sönnun þess hversu langt er í land að friður komist á í þessu stríðshrjáða landi.

Fyrir nokkrum misserum gerðu þeir Friðrik Guðmundsson og Kristinn Hrafnsson stórmerkilega mynd um íslenska “friðargæsluliða” í Afganistan, Íslensku sveitina. Myndin varpaði skýru ljósi á eðli friðargæsluliðsins í landinu og hvernig í raun var búið að koma upp vísi að íslenskum her. Engu að síður fékk myndin alls ekki þá athygli sem eðlilegt hefði mátt telja og má þar e.t.v. kenna um áhugaleysi sjónvarpsstöðvanna.

Þeir Kristinn og Friðrik mættu á landsráðstefnu SHA, sýndu brot úr erlendu útgáfu myndarinnar – sem nefnist The Chicken Commander. Myndin var svo skömmu síðar sýnd í heild sinni í Friðarhúsi. Eflaust hafa margir misst af þeirri sýningu og hefur því verið ákveðið að endurtaka leikinn, fimmtudagskvöldið 18. október kl. 20. Allir velkomnir. Heitt á könnunni og umræður á eftir.

Friðarhús er í útláni þetta kvöld.

Eftir að tilkynnt var 12. október hverjir fengju friðarverðlaun Nóbels 2007 sendi Jan Øberg, framkvæmdarstjóri friðarstofnunarinnar Transnational Foundation for Peace and Future Research í Lundi í Svíþjóð, frá sér eftirfarandi yfirlýsingu, sem hér er birt með góðfúslegu leyfi hans.

Friðarverðlaun Nóbels 2007 – sérstaklega hlutur Al Gores – ber vott um tækifærisstefnu og mun óhjákvæmilega draga úr trúverðuleika verðlaunanna.

Alfreð Nóbel skrifaði í erfðaskrá sína að friðarverðlaunin skyldu veitt „þeim sem mest hafa lagt fram til að skapa bræðralag milli þjóða, uppræta eða draga úr þeim herafla sem fyrir hendi er og halda eða hvetja til friðarþinga“ (den som har verkat mest eller best för folkens förbrödrande och afskaffande eller minskning af stående armeer samt bildande och spridande af fredskongresser).

Án þess að draga úr mikilvægi hlýnunar jarðar eða verka þeirra sem nú hljóta verðlaunin – ,,Milliríkjanefndar um loftslagsbreytingar“ (Intergovernmental Panel on Climate Changes -IPCC) og Al Gores – þá er það í hæsta máta umdeilanlegt hvort þeir verðskulda FRIÐARverðlaun – jafnvel þótt það sé túlkað út frá núverandi aðstæðum en ekki aðstæðum ársins 1895 þegar Nóbel lagði fram sína hugsjón.

Hugmyndin um frið og skilgreining friðar ætti raunar að vera víð. En hvorugur verðlaunahafanna hefur lagt fram meira í þeim efnum en þúsundir einstaklinga og samtaka sem hafa helgað líf sitt baráttu gegn hernaðarstefnu, kjarnorkustefnu, styrjöldum, ofbeldi eða fyrir friði, umburðarlyndi, sáttum og samlyndi – þeim grundvallargildum sem eru forsendur friðarverðlauna Nóbels.

Það er líka leitt til þess að vita veita að verðlaunin eru veitt fyrir verk sem tengjast stjórnvöldum og fela í því í sér þau skilaboð að það séu stjórnvöld frekar en fólkið sjálft sem skapa frið.

Sérstaklega verður að líta til þess að sem varaforseti Bills Clintons kom Al Gore aldrei fram sem friðflytjandi. Ríkisstjórn Clintons og Gores rak stefnu sem miðaði að hernaðaruppbyggingu og myndun hernðarbandalaga allt í kringum Rússland – og glataði stærsta tækifæri sögunnar til nýrrar heimsskipunar.

Þvert á alþjóðleg lög og án umboðs Sameinuðu þjóðanna stóðu þeir fyrir loftárásum á Serbíu og Kósovó, ákvörðun sem byggðist á ófullnægjandi skilningi á Júgóslavíu og fullyrðingum um þjóðarhreinsanir, nokkuð sem hefur stuðlað að hörmulegu ástandi núna í Kósovó (sem hugsanlegt er að sjóði upp úr á þessu eða næsta ári) og þeir stóðu líka fyrir árásum á Afganistan og Súdan.

Það hefði mátt tengja verðlaunin umhverfismálum ef þau hefðu verið veitt einhverjum sem hafa barist gegn hernaði eða öðrum ofbeldisáhrifum á alþjóðlegt umhverfi: mengun af völdum hernaðar, þúsundum herstöðva sem valda umhverfisspjöllum, meðvituðum hernaði gegn umhverfinu, vígvæðingu í geimnum og á höfunum, og – að sjálfsögðu – kjarnorkuvopnum sem mundu valda enn meiri hitabreytingum en núverandi hlýnun jarðar ef þeim yrði beitt.

Í norsku Nóbelsnefndinni á sæti fólk sem hefur lítinn ef nokkurn bakgrunn í starfi eða kenningum um friðarmál. Það er samt ekki hægt að nota sem afsökun fyrir að gera málefni friðar og friðarverlaunin sjálf að aðhlátursefni.

Í dag hafa friðarverðlaun Nóbels verið gerð enn lítilvægari – til viðbótar við þá skömm að þau voru aldrei veitt Gandhi heldur fólki eins og Kissinger, Shimon Peres og Arafat.

Nagoya, Japan, 12. október, 2007

Með vinsemd

Jan Øberg