July 2006

Samtök herstöðvaandstæðinga boða til mótmælastöðu við bandaríska sendiráðið kl. 17.30 föstudaginn 28. júlí.

Jafnframt hafa samtökin sent frá sér eftirfarandi ályktun:

Ályktun Samtaka herstöðvaandstæðinga: Ríkisstjórn Íslands beiti sér fyrir að árásirnar á Líbanon verði stöðvaðar

Samtök herstöðvaandstæðinga skora á ríkisstjórn Íslands að fordæma mannréttindabrot Ísraels í Líbanon og beita sér fyrir því að þau verði stöðvuð tafarlaust.

Á hverjum degi berast nýjar fregnir af voðaverkum Ísraelshers í Líbanon og þeim hörmungum sem loftárásir hafa leitt yfir íbúa þessa stríðshrjáða lands. Svæsnustu myndirnar rata raunar ekki inn í fréttatíma stærstu fjölmiðla: sundurtætt og brunnin barnslík, hálfhrundar íbúðarblokkir, angistarfullt grátandi fólk. Hundruð manna hafa verið drepin, þúsundir limlestar. Og meðan athyglin beinist að Líbanon hefur Ísraelsstjórn aftur hafið árásir á Palestínumenn á Gaza.

Þessi hryllingur einn og sér ætti að duga til að ríkisstjórnir um allan heim, aðrir áhrifamenn og allur almenningur, þetta sem kallað er alþjóðasamfélag, beitti sér fyrir tafarlausu vopnahléi og krefðist þess skilyrðislaust að Ísraelar hætti hernaðaraðgerðum sínum. En þar að auki eru aðgerðir Ísraelsstjórnar skýlaust brot á alþjóðasamningum, svo sem 33. grein fjórða Genfarsamningsins sem hljóðar svo:

„Óheimilt er að refsa vernduðum manni vegna verknaðar sem hann hefur ekki framið sjálfur. Bannaðar eru hóprefsingar og hverskonar hótanir og hermdarverk. Rán og gripdeildir eru með öllu bannað. Bannaðar eru hefndaraðgerðir gegn vernduðu fólki og eignum þess.“

Bandaríkjastjórn hefur komið í veg fyrir að fjölþjóðleg ráðstefna í Róm krefðist þess að vopnahlé yrði komið á. Bretland og Þýskaland hafa staðið í vegi fyrir því að Evrópusambandið beitti sér í málinu. Þegar stórveldin bregðast verða smáríkin að sýna ábyrgð. Íslenska ríkisstjórnin verður að hætta að tala um rétt Ísraels til að verja sig, við erum að tala um fjöldamorð, eyðileggingu, mannréttindabrot og stríðsglæpi. Ríkisstjórn Íslands verður að láta til sín taka. Eða til hvers er hún að sækjast eftir sæti í Öryggisráðinu?

Samstarfshópur friðarhreyfinga fundar í Friðarhúsi til að undirbúa kertafleytingu á Reykjavíkurtjörn.

Í ályktun sem þingflokkur Samfylkingarinnar hefur sent frá sér er skorað á ríkisstjórn Íslands að beita sér með öllum tiltækum ráðum fyrir því að alþjóðasamfélagið grípi til aðgerða til að stöðva mannréttindabrot Ísraelshers í Líbanon. Bent er á að gengdarlausar árásir Ísraela á óbreytta borgara og borgaraleg skotmörk eigi ekkert skylt við þann neyðarrétt að verja hendur sínar og séu skýlaust brot á Genfarsáttmálanum. Ályktunin er birt í heild á vefsíðu Samfylkingarinnar.

Hörmulegt hefur verið að fylgjast með árásum Ísraelshers á grannríkið Líbanon undanfarna daga. Hernaður þessi nýtur samþykkis og stuðnings ráðamanna í Bandaríkjunum, sem sömuleiðis standa í vegi fyrir fordæmingu öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna á hernaðinum. Það hlýtur að vera krafa friðarsinna hér á landi að íslensk stjórnvöld tali með ákveðnum hætti gegn stríðinu, fordæmi aðgerðir Ísraelsmanna sem og allt ofbeldi gegn almennum borgurum. Þá verður ríkisstjórn Íslands að krefjast þess að vopnasölu til Bandaríkjamanna og fleiri aðila til stríðssvæðanna verði tafarlaust hætt.

Undirskriftasöfnun gegn árásum Ísraels á Líbanon

Sett hefur verið í gang í Líbanon undirskriftasöfnun undir nafninu „Save the Lebanese Civilians Petition“ og er hún kynnt á vefsíðunni Save Lebanon. Hægt er að skrifa undir rafrænt á vefsíðunni: http://epetitions.net/julywar/index.php. Þegar þetta er skrifað hafa safnast 187892 undirskriftir og bætast nokkar við á hverri mínútu. Textinn til undirritunar er svohljóðandi í lauslegri íslenskri þýðingu:

Til allra þeirra sem vilja láta sig málið varða:

„Að drepa saklausa borgara er EKKI sjálfsvörn. Að eyðileggja sjálfstæða þjóð eru EKKI yfirveguð viðbrögð.“

Almenningur í Líbanon hefur mátt sæta stöðugum árásum frá Ísraelsríki undanfarna daga. Ísraelsríki hefur lagt hafn- og flugbann á Líbanon sem beinist gegn allri líbönsku þjóðinni. Það er brot á alþjóðalögum og Gefnarsáttmálunum. Saklaus almenningur í Líbanon er látinn sæta sameiginlegri refsingu af hálfu Ísraelsríkis með meðvituðum hryðjuverkum eins og lýst er í 33. grein fjórða Genfarsáttmálans.

Líbanska þjóðin finnur sig yfirgefna af heiminum sem hefur lokað augunum gagnvart villimennsku Ísraelsríkis. Ísrael virðist ekki geta nálgast neitt vandamál án þess að grípa til þess vopnavalds sem það hefur yfir að ráða með stuðningi ríkisstjórna Bandaríkjanna og annarra vestrænna ríkja.

Við skrifum þér þetta bréf í þeirri von að þessi fjöldamorð verði stöðvuð þegar í stað. Það er frumskylda hvers einasta manns að verja hina saklausu og leiða sannleikann í ljós. Á hverjum klukkutíma fjölgar hinum fjölmörgu fórnarlömbum aðgerða Ísraels. Siðleysi þessara árása hefur náð skelfilegu stigi þegar barn er hlutað í þrennt meðan annað er brennt til hálfs.

Í blindu miskunnarleysi er hernaðarvél Ísraels ekki aðeins að leggja líf okkar í rúst heldur einnig þær undirstöður samfélagsins sem gefur almenningi von um að komast lífs gegnum fjöldamorðin. Ísraelski herinn er að eyðileggja á nokkrum klukkustundum það sem Líbanon hefur eytt mörgum árum og milljörðum dollara að byggja upp.

Nú hafa meira en 300 almennir borgarar verið drepnir í Líbanon og þúsunda er saknað undir rústum, þúsundir eru særðir, brýr og mikilvæg mannvirki og tæki eru eyðilögð, flóttamenn yfirgefa Beirút í flokkum og búast má við að áframhaldandi umsátur muni á næstu dögum valda einn frekari hamförum. Það verður að binda endi á þetta ofbeldi og stöðug brot á alþjóðalögum og grundvallar siðferðisreglum.

Hinir umsetnu íbúar Líbanons eiga sér engra undankomu auðið milli hins blinda alþjóðasamfélags og daufdumba Arabasamfélags.

Friður hefst með réttlæti

Þessi yfirlýsing verður send öllum fulltrúum í þingum Bandaríkjanna, Kanada, Frakklands, Þýskalands, Bretlands og Evrópusambandsins og hugsanlega fleiri landa. Einnig verður hún send 500 fjölmiðlum um allan heim.

Undirskriftasöfnun Amnesty International

Amnesty International hefur hafið söfnun undirskrifta undir bréf til Ehud Olmert, forsætisráðherra Ísraels, Sjeik Hassan Nasrallah, aðalritara Hisbollah og Fouad Siniora, forsætisráðherra Líbanons. Hægt er að nálgast texta bréfanna á alþjóðlegri vefsíðu Amnesty ásamt heimilisföngum og netföngum.

Mótmælafundir gegn árásum Ísraels á Líbanon

Strax eftir að Ísrael réðist inn í Líbanon hófust mótmælaaðgerðir víðsvegar um heim. Í Bandaríkjunum voru víða mótmælafundir um miðja síðustu viku og um helgina voru mótmælafundir í fjölmörgum borgum og bæjum um allan heim. Í Tel Aviv komu um 5 þúsund Gyðingar og Arabar saman til að mótmæla stríðsglæpum Ísraels. Fundir voru einnig í Líbanon, Palestínu, Jórdaníu, Íran, Egyptalandi og Súdan. Í Evrópu voru mótmælaaðgerðir víða. Á vefsíðu Stop the War Coalition í Bretlandi kemur fram að um 30 þúsund manns komu saman í Lundúnum en einnig voru fundir í Manchester, Glasgow, Edinborg, Newcastle og Sheffield. Þá voru mótmælafundir í Genf, Bern, París, Brussel, Amsterdam, víða í Þýskalandi, Lissabon, Barselóna, Madrid, Róm, Aþenu, Kýpur, Prag, Varsjá, Osló, Kaupmannahöfn, Helsinki, Stokkhólmi. Einnig voru mótmælafundir í Bandaríkjunum, Kanada, Ástralíu og Rómönsku Ameríku. Í Asíu voru mótmælafundir víða, svo sem í Sri Lanka, Kasmír, ýmsum borgum á Indlandi og Pakistan, Dhaka í Bangladesh, Manila, Djakarta, Seoul. Og er þá eflaust ekki nærri allt talið. Nánari upplýsingar er að finna á Indymedia og www.nadir.org og myndir á vefsíðu National Council of Arab Americans (NCA) og www.nadir.org.

Auk þessara funda eru víða daglegar mótmælastöður og víða eru fyrirhugaðir mótmælafundir á næstu dögum. Upplýsingar um það má nálgast á vefsíðunum Lebanon Expats og Save Lebanon. Í Bandaríkjunum hafa samtökin International A.N.S.W.E.R boðað víðtækar mótmælaaðgerðir 12. ágúst. Sjá einnig grein um vaxandi andstöðu gegn Ísrael í Evrópu á vefsíðunni Electronic Intifada.

Sjá einnig Indymedia í Beirút.

Prédikun séra Arnar Bárðar Jónssonar í Neskirkju

Vert er að benda á prédikun sem séra Örn Bárður Jónsson hélt í Neskirkju síðastliðinn sunnudag. Prédikunina er hægt að nálgast á heimasíðu séra Arnar Bárðar.

Hryllilegar myndir af afleiðingum stríðsins

Myndir sem sýna brot af þeim hryllingi og glæpaverkum sem nú eru framin í Líbanon má finna á ýmsum vefsíðum. Við birtum hér slóðir að nokkrum þessara síðna en vörum við myndunum, þær eru ekki fyrir börn eða viðkvæmt fólk:

Arab-americans.blogspot.com: Images of Children Killed in Lebanon

Arab-americans.blogspot.com: The Zionist Education System

Save Lebanon

From Israel to Lebanon

Cmylebanon.com

Á hverjum degi berast nýjar fregnir af voðaverkum Ísraelshers í Líbanon og þeim hörmungum sem loftárásir hafa leitt yfir íbúa þessa stríðshrjáða lands. Svæsnustu myndirnar rata raunar ekki inn í fréttatíma stærstu fjölmiðla og líklega mun langur tími líða áður en umfang eyðileggingarinnar verður að fullu ljóst.

Hernaður Ísraela nýtur stuðnings og raunar fulltingis Bandaríkjastjórnar, sem ákveðið hefur að flýta vopnasendingum til stjórnarinnar í Tel Aviv. Annað NATO-ríki, Bretland, hefur sömuleiðis staðið í vegi fyrir því að öryggisráð Sameinuðu þjóðanna fordæmi árásirnar eða grípi til aðgerða.

Að venju þora íslenskir ráðamenn ekki að standa gegn herraþjóðinni í utanríkismálum. Svo virðist sem áhugi ríkisstjórnar Íslands á stríðinu í Líbanon hafi einskorðast við að tryggja flutning nokkurra íslenskra ríkisborgara frá landinu. Um stríðsátökin sjálf hafa ráðherrar ríkisstjórnarinnar einungis haft almenn orð og utanríkisráðherra séð sérstaka ástæðu til að minna á “rétt Ísraelsmanna til að verja sig”.

Vert er að hafa í huga að þessi sama ríkisstjórn stendur nú í kosningabaráttu til að reyna að tryggja Íslandi sæti í öryggisráðinu. Það er því sjálfsögð krafa til íslenskra ráðamanna að þeir svari því hvernig þeir hefðu hagað atkvæði sínu við þessar aðstæður? Hefðu þeir skipað Íslandi í sveit þeirra þjóða sem fordæma árásarstríð Ísraels í Líbanon eða hefði þrælslundin gagnvart Washington-valdinu orðið yfirsterkari eina ferðina enn? Svarið við þessari spurningu segir til um það hvort Ísland á nokkurt erindi í öryggisráð SÞ.

Krafa okkar friðarsinna hlýtur að vera sú að Ísraelar hætti árásum sínum tafarlaust, að allir aðilar á svæðinu láti af ofbeldi gegn almennum borgurum, að ráðamenn í Bandaríkjunum og öðrum ríkjum hætti tafarlaust að senda vopn til stríðsrekstursins og síðast en ekki síst að ríkisstjórn Íslands fordæmi hernaðinn með afdráttarlausum hætti!

Stun ber á góma, að það hafi þrátt fyrir allt verið tiltölulega öruggur tími. Rökin fyrir þessari skringilegu skoðun eru þau að tildum ber á því viðhorfi í opinberri umræðu þegar kalda stríðiðvist tveggja öflugra risavelda með ógnarstór kjarnorkuvopnabúr hafi í raun komið í veg fyrir hættuna á kjarnorkustríði, enda hafi leiðtogar Bandaríkjanna og Sovétríkjanna verið skynsamir menn.

Sitthvað er við þessa söguskoðun að athuga. Í fyrsta lagi lítur hún fram hjá því að kalda stríðið kostaði milljónir mannslífa. Þótt herir risaveldanna hafi ekki ekki mæst á vígvellinum börðust Bandaríkin og Sovétríkin margoft með óbeinum hætti, þar sem hvor aðili dældi vopnum og peningum í “sína menn” í fánýtum styrjöldum í þriðja heiminum.

Þeir sem aðhyllast hugmyndina um að tryggja megi frið með ógnarjafnvægi þurfa sömuleiðis að skýra hvers vegna hún eigi ekki við í dag í útvíkkaðri mynd? Ef kjarnorkuvopnabúr Bandaríkjanna og Sovétríkjanna komu í veg fyrir heimsstyrjöld – hvers vegna ættum við þá amast við því að kjarnorkuveldum heimsins fjölgi? Ættu Miðausturlönd þá ekki verða tryggari ef lönd á borð við Íran, Sýrland og Sádi-Arabíu eignuðust kjarnorkuvopn til viðbótar við kjarnorkuveldið Ísrael? Líklega myndu fæstir taka slíkri framtíðarsýn fagnandi.

Meginröksemdin gegn þeirri glansmynd sem dregin hefur verið upp af “öryggi” ógnarjafnvægisins er sú staðreynd að það voru ekki stjórnmálamenn eða herforingjar sem stóðu á bremsunni, heldur almenningur og friðarhreyfingin. Það var alla tíð draumur herforingjanna, beggja vegna járntjaldsins, að beita kjarnorkuvopnum í átökum og nú um stundir er unnið að meira kappi en nokkru sinni fyrr að þróun slíkra vopna.

Það voru ekki ráðamenn í Bandaríkjunum og Sovétríkjunum sem vöktu heimsbyggðina til vitundar um þá hættu sem stafaði af kjarnorkuvopnum. Þvert á móti kappkostuðu þeir að sannfæra sjálfa sig og aðra um hversu háskalaus kjarnorkutæknin væri – eða yrði í það minnsta í náinni framtíð. Þannig stóð Bandaríkjaher í mörg ár fyrir því að ritskoða allar fregnir af hinum raunverulegu afleiðingum kjarnorkuárásanna á Japan, til að geta viðhaldið þeirri ímynd að kjarnorkusprengjur væru í raun ósköp venjulegar sprengjur – bara stærri.

Lítil frétt í Morgunblaðinu 16. mars 1955 varpar góðu ljósi á hugarfar bandarískra ráðamanna á tímum kalda stríðsins. Greinin ber yfirskriftina Kjarnorkusprengjur án geislavirkni og þar segir:

John Foster Dulles, utanríkisráðherra Bandaríkjanna skýrði fréttamönnum frá því í dag, að við atómsprengingar í eyðimörkunum í Nevada að undanförnu, hefðu verið gerðar tilraunir með atómsprengjur af nýrri tegund, sem stafa ekki frá sér neinu geislavirku ryki. Þetta táknar, að sprengjur þessar eru ekki eins hættulegar fyrir almenna borgara eins og þær sprengjur, sem tiltækilegar hafa verið fram að þessu.

Þessum nýju atómsprengjum, sem eru án geislavirkra áhrifa mætti beina að hernaðarlega mikilvægum stöðum og eyðileggja hervirki andstæðinga án þess að valda tjóni á líkama og heilsu almennra borgara í tiltölulega lítilli fjarlægð.

Sú fráleita hugmynd valdsmannsins að unnt væri að smíða kjarnorkusprengjur án geislunar, skýrist ekki af takmarkaðri vísindaþekkingu þessa tíma. Eðlisfræðingar og friðarsinnar gerðu sér fulla grein fyrir veruleika málsins og þreyttust ekki við að berjast gegn helstefnu ráðamanna.

Það var einungis fyrir sleitulausa baráttu afvopnunarsinna að bandarísk stjórnvöld féllust á að hætta að stunda kjarnorkutilraunir í andrúmsloftinu. Fram að því hafði herinn meira að segja staðið fyrir sætaferðum frá Las Vegas út í Nevadaeyðimörkina svo spenntir ferðamenn kæmust sem næst sveppaskýinu.

Allt kalda stríðið kom það í hlut friðarsinna að vera rödd skynseminnar og afstýra draumi herforingjanna um beitingu kjarnorkuvopna. Sú er ennþá raunin.

Í árásum Bandaríkjamanna á Júgóslavíu, Afganistan og Írak, sem og í hernaði Rússa í Téténíu, hefur geislavirkum sprengjum og skotfærum verið beitt. Leiðtogar þessara stórvelda þræta fyrir að slíkum vopnum fylgi nokkur akaði umfram hefðbundnar sprengjur og fallstykki. Á sama tíma keppast tæknimenn stærstu herja við að þróa “hagnýtar kjarnorkusprengjur” sem beita má í hernaði.

Draumar herforingjanna eru enn hinir sömu og sjálfsblekkingin er engu minni nú en árið 1955 og niðurlagsorð fréttarinnar minna á nöturlegan hátt á áætlanir ráðamanna í Bandaríkjunum og öðrum forysturíkjum kjarnorkubandalagsins NATO í dag:

Dulles sagði blaðamönnum, að ef víðtæk styrjöld hæfist í heiminum, yrði atómsprengjum tvímælalaust beitt. Sumar nýrri tegundir atómsprengna væru aðeins lítið eitt öflugri en stórar fallbyssukúlur af venjulegri gerð. Þessar sprengjur hafa verið reyndar ýtarlega í tilraunum í Nevada eyðimörkinni.

Stefán Pálsson,
sagnfræðingur og formaður SHA

eftir Vigfús Geirdal

Birtist í Morgunblaðinu 13. júlí 2006

Össur Skarphéðinsson, utanríkisráðherraefni Samfylkingarinnar og formaður Íslandsdeildar þingmannasambands NATO, fyllir þann meirihlutahóp íslenskra fjölmiðla- og stjórnmálamanna sem treysta ekki marg-áréttuðum yfirlýsingum bandarískra stjórnvalda um að ábyrgjast öryggi Íslands og ekki heldur þeim skuldbindingum sem aðildarríki NATO hafa gengist undir. Svo sem kunnugt er virðast „sýnilegar loftvarnir“ vera helsta sáluhjálparatriði þessa þverpólitíska hóps.

Því var slegið upp í Morgunblaðinu á dögunum að Össur hefði mjög látið til sín taka á vorþingi þingmannasambands NATO og þrýst á um að bandalagið beitti sér fyrir því að viðunandi niðurstaða næðist í samningaviðræðum Íslendinga og Bandaríkjamanna um varnarmál. Og fengist ekki botn í þetta mál þá var Össur á því (hugmyndin mun komin frá Lettum) að NATO tæki að sér eftirlit og varnir í lofthelgi hér á landi, rétt eins og annarra ríkja sem ekki hafa her eða nægilegan búnað til að sjá um það sjálf.

Það er sorglegt til þess að vita að Össur virðist ekki hafa haft hugmynd um um hvað hann var að tala, hvorki um forsendur varnarsamstarfs Íslands og Bandaríkjanna né eðli og hlutverk NATO.

Varðandi fyrra atriðið, að NATO hlutist til um samningaviðræður Íslands og Bandaríkjanna, sagði Össur: „Þá vísaði ég til þess að tvíhliða samningurinn er ekki bara einkamál okkar og Bandaríkjanna, heldur segir beinlínis að hann sé gerður fyrir hönd NATO og hann er gerður að tilstuðlan þeirra.“

Hér vísar Össur væntanlega annars vegar í fyrstu grein varnarsamningsins frá 1951 þar sem segir að Bandaríkin muni fyrir hönd Norður-Atlantshafsbandalagsins … gera ráðstafanir til varnar Íslandi með þeim skilyrðum sem kveðið er á um í samningnum. Hins vegar á Össur við þann hluta 7. greinarinnar sem kveður á um að hvor þjóðin geti (eftir að hafa tilkynnt hinni þar um) farið þess á leit við ráð NATO að það endurskoði hvort lengur þurfi á að halda hernaðaraðstöðu á Íslandi og geri tillögur til beggja ríkisstjórnanna hvort varnarsamningurinn gildi áfram.

En Össur virðist þá jafnframt gleyma, viljandi eða óviljandi, tveimur grundvallaratriðum: Í fyrsta lagi þeim fyrirvörum sem Íslendingar settu við inngönguna í NATO. Í öðru lagi samkomulagi Íslendinga við Bandaríkjamenn 6. desember 1956.

Sérstaðan og varnarsamningurinn
Þegar varnarsamningurinn er metinn er nauðsynlegt að hafa í huga þá sérstöðu sem Íslendingar mörkuðu sér er þeir gerðust stofnaðilar að NATO vorið 1949. Semsé að þeir hefðu engan eigin her, gætu hvorki né myndu lýsa yfir stríði á hendur nokkurri þjóð og myndu ekki heimila erlendan her á landi sínu á friðartímum (Alþýðuflokksmennirnir Gylfi Þ. Gíslason og Hannibal Valdimarsson áttu stóran þátt í því að þessir fyrirvarar voru settir).

Það var sameiginlegur skilningur íslenskra og bandarískra stjórnvalda að Ísland hefði þær einar skuldbindingar gagnvart Nató að leggja til svipaða aðstöðu, ef til ófriðar drægi, eins og landið hafði veitt í síðari heimsstyrjöld (sjá m.a. tilkynningu ríkisstjórnar Íslands í Mbl. 7. maí 1951).

Þegar þetta er haft í huga ætti flestum að vera ljóst að varnarsamningurinn var skammtímaráðstöfun, gerð í skugga Kóreustríðsins. Samningamönnum Íslendinga virðist hafa verið mest í mun að ráða þjóðernislegum uppruna bandarísku hermannanna, takmarka fjölda þeirra og geta sagt samningnum upp í samræmi við upphaflega fyrirvara.

Varnarsamningurinn var m.ö.o. „ill nauðsyn“ og ráðamenn héldu því að þjóðinni að uppsagnarferlið (skv. 7. greininni) hæfist strax og friðvænlegar horfði í heiminum. Og í samræmi við það lögðu allir þingmenn Alþýðuflokksins fram þingsályktunartillögu vorið 1953, strax að lokinni Kóreustyrjöldinni, um brottför hersins, tillögu sem þingmenn Framsóknar gerðust síðan meðflutningsmenn að og samþykkt var á Alþingi 28. mars 1956.

Þessi þingsályktun varð síðan eitt helsta stefnumál vinstri stjórnarinnar sem mynduð var 1956. Kjarni þeirrar stefnu var eins og segir í lok 7. greinar varnarsamningsins að „meðan aðstaðan er eigi notuð til hernaðarþarfa” muni Ísland „sjálft sjá um nauðsynlegt viðhald á mannvirkjum og útbúnaði“.

Össur Skarphéðinsson veit að sjálfsögðu eins og flestir aðrir að ekkert varð úr áformum vinstri stjórnarinnar að láta herinn fara. En hann virðist ekki vita, fremur en svo margir aðrir, að þessu máli lauk með grundvallarbreytingu á varnarsamningnum.

Samkomulagið 1956
Ekki einasta hunsuðu báðir aðilar, Íslendingar og Bandaríkjamenn, samráð við NATO í samningaviðræðunum sem fram fóru árið 1956. Viðræðunum lauk með samkomulagi 6. desember 1956 sem af Íslands hálfu var undirritað af Alþýðuflokksmanninum Guðmundi Í. Guðmundssyni, þáverandi utanríkisráðherra.

Kjarni þessa samnings hljóðar svo: „Að 6 mánaða frestur sá sem um ræðir í 7. gr. varnarsamningsins hefjist þegar önnur ríkisstjórnin tilkynnir hinni þar um.“ (sjá m.a. Mbl. 7. maí 1956). Í stað samráðsins við NATO skyldi koma fastanefnd skipuð að jöfnu Íslendingum og Bandaríkjamönnum.

Samkvæmt orðanna hljóðan er eins og Íslendingar hafi aðeins slegið uppsagnarferlinu á frest þar sem málið var statt þegar viðræðum var hætt. Fréttaskýrendur stórblaðsins New York Times túlkuðu þetta á þá leið að héðan í frá væri varnarsamningurinn eingöngu tvíhliða samningur Íslands og Bandaríkjanna (sem hvor aðilinn um sig gæti sagt upp einhliða), NATO hefði verið „þurrkað út“. Í höfuðstöðvum NATO var sagt að þetta samkomulag væri bæði „áfall og ávinningur“ (sjá Mbl. 5. maí 1956).

Bjarni Benediktsson setti spurningarmerki við þetta og fékk ekki skýr svör utanríkisráðherra. Staðreyndin er sú að ríkisstjórnir þessara landa hafa aldrei leitað samráðs NATO-ráðsins þegar þær hafa rætt framtíð Keflavíkurstöðvarinnar. Það var t.a.m. ekki gert í viðræðum Jóns Baldvins Hannibalssonar, þáverandi utanríkisráðherra, við fulltrúa Clintonstjórnarinnar haustið 1993, þegar Bandaríkjamenn gáfu fyrst til kynna að þeir vildu draga megnið af herafla sínum á brott héðan.

NATO skrifræðisbákn án hers
Hvað sem öllu þessu líður þá er það ýmislegt sem formaður Íslandsdeildar þingmannasambands NATO þarf að vita um þetta varnarbandalag.

Í fyrsta lagi að þótt þar gildi „einn fyrir alla og allir fyrir einn“ þá eru sum aðildarríki bandalagsins jafnari en önnur. NATO er ekki sjálfstæð stofnun sem getur sett Bandaríkjunum stólinn fyrir dyrnar sem eins konar yfirþjóðlegt vald. Bandaríkin ráða þar þvert á móti nokkurn veginn því sem þau vilja.

NATO er bandalag Bandaríkjanna og fylgiríkja þeirra. Bandaríkin leggja til bæði hernaðarmáttinn og fjármagnið að langmestu leyti. Jafnvel það fé til styrktar hernaðarframkvæmdum einstakra aðildarríkja (t.d. Bandaríkjahers hér á landi) sem sagt er koma úr svokölluðum mannvirkjasjóði NATO er að stærstum hluta bandarískt fjármagn.

Í öðru lagi þá er NATO allajafna eins konar „sofandi risi“ eða „ósýnilegar varnir“. Á friðartímum er það aðeins hernaðarlegt skrifræðisbákn án nokkurs hers (nema tveggja lítilla, táknrænna hersveita).

Yfirburðir Bandaríkjanna í NATO sjást vel í hernaðarlegu skipuriti bandalagsins. Það er ekki aðeins svo að yfirhershöfðingjar helstu herstjórna bandalagsins eru bandarískir heldur eru bandarískir herforingjar settir yfir foringja hinna aðildarríkjanna á öllum lægri stjórnunarstigum.

En eins og áður greinir þá er þetta aðeins kerfi í viðbragðsstöðu sem fer í gang ef til ófriðar kemur. Og komi til þess þá fara allir herir annarra NATO-ríkja (nema Frakklands) undir stjórn Bandaríkjanna.

Þegar Jones yfirhershöfðingi Evrópuherstjórnar NATO (SACEUR) kom hingað til lands nýlega þá var farkostur hans flugvél merkt Bandaríkjastjórn, enda maðurinn dagsdaglega yfirhershöfðingi herafla Bandaríkjanna í Evrópu (CINCEUR). Dettur nokkrum í hug að Jones NATO-hershöfðingi hafi lofað að tala máli Geirs (og Össurar) við Jones æðsta yfirmann Bandaríkjahers í Evrópu (Keflavíkurstöðin heyrir undir hann)?

Össur Skarphéðinsson og þeir aðrir sem að undanförnu hafa beint sjónum sínum til NATO í von um stuðning ættu að gera sér grein fyrir að það er útilokað að bandalagið geti eða vilji hafa áhrif á ákvarðanir Bandaríkjanna um framtíð Keflavíkurstöðvarinnar. Enn fráleitara er að ætla að NATO sem slíkt hafi einhverjar forsendur til að taka að sér „sýnilegar“ varnir á Íslandi.

Þeir ættu jafnframt að átta sig á því að þær „ósýnilegu“ varnir sem felast annars vegar í loforðum Bandaríkjastjórnar um að ábyrgjast varnir Íslands og hins vegar í aðildinni að NATO eru margfalt mikilvægari en fjórar úrsérgengnar orrustuþotur þótt sýnilegar séu.

-Mótmælafundur á Austurvelli, fimmtudaginn 13. júlí kl. 17:30

Félagið Ísland-Palestína boðar til mótmælafundar á Austurvelli, fimmtudaginn 13. júlí, til að mótmæla stríðsglæpum Ísraelshers á Gaza og sýna samstöðu með mannréttindabaráttu palestínsku þjóðarinnar.

Ávörp flytja Guðrún Ögmundsdóttir alþingismaður og Sveinn Rúnar Hauksson læknir og formaður Félagsins Ísland-Palestína. Fundarstjóri verður Þorbjörn Guðmundsson, framkvæmdastjóri Samiðnar.

Tónlist flytja hljómsveitin Llama og KK, en tónlistaratriðin hefjast hálftíma á undan mótmælafundinum eða kl. 17:00.

Fjölmennum, og látið sem flesta vita!!

Frekari upplýsingar: www.palestina.is

Kröfurnar fundarins eru:

Stöðvið stríðsglæpina!
Ísraelsher burt úr Palestínu!
Viðurkennum sjálfsákvörðunarrétt palestínsku þjóðarinnar!
Niður með múrinn!
Alþjóðlega vernd fyrir íbúa herteknu svæðanna!
Frjáls Palestína!

Mótmælafundur, fimmtudaginn 13. júlí á Austurvelli kl. 17:30

Síðastliðinn sunnudag (9. júlí) voru 2 ár liðin síðan Alþjóðadómstóllinn í Haag kvað upp úrskurð um ólögmæti Aðskilnaðarmúrsins sem verið er að reisa í hertekinni Palestínu, skyldu Ísraelsstjórnar til að brjóta hann og fjarlægja og að bæta íbúunum það tjón sem hann hefur valdið. Þar var líka kveðið á um skyldu allra aðildarþjóða Sameinuðu þjóðanna til að fylgja því eftir að Ísraelsríki hlíti úrskurðinum. Sú skylda nær líka til Íslands.

En sem fyrri daginn lætur Ísraelsstjórn eins og hún sé hafin yfir lög og rétt. Bygging Aðsklinaðarmúrsins á Vesturbakkanum heldur áfram og síðustu vikur hafa okkur borist óhugnanlega fréttir af árásum Ísraelshers á óbreytta borgara og samfélagsstoðir á Gaza svæðinu. Áköll berast til umheimsins frá ísraelskum og palestínskum friðarsamtökum, mannréttindasamtökum, kirkjufélögum og fleirum um að allir sem ekki geta látið sér á sama standa um örlög stríðshrjáðs fólks í Palestínu mótmæli af krafti framferði Ísraelshers.

Félagið Ísland-Palestína hefur ákveðið að svara kallinu og boða til útifundar á Austurvelli, fimmtudaginn 13. júlí kl 17:30 til að mótmæla stríðsglæpunum í Palestínu og sýna samstöðu með íbúum herteknu svæðana. Dagskrá auglýst síðar. Fjölmennum og látum sem flesta vita!!

Kröfurnar fundarins eru:
Stöðvið stríðsglæpina!
Ísraelsher burt úr Palestínu!
Viðurkennum sjálfsákvörðunarrétt palestínsku þjóðarinnar!
Niður með múrinn!
Alþjóðlega vernd fyrir íbúa herteknu svæðanna!
Frjáls Palestína!

www.palestina.is

Um ástandið í Palestínu, sjá grein Sveins Rúnars Haukssonar: Hvað getum við gert til að stöðva stríðgslæpi Ísraelshers í Palestínu?

-Mótmælafundur fimmtudaginn 13. júlí á Austurvelli

Verið er að skipuleggja mótmæli vegna stríðsglæpa Ísraela á Gaza undanfarið, árásum og handtökum á kjörnum fulltrúum Palestínumanna og aðför Vesturlanda að lýðræðislega kjörinni stjórn í Palestínu. Stefnt er á að halda mótmælin fimmtudaginn 13. júlí á Austurvelli.

Frekari fréttir af dagskrá og staðfest tímasetning birtast fljótlega.

Sjá nánar á www.palestina.is