Í dag, 17. nóvember, var í níunda sinn lagt fram á Alþingi frumvarp um friðlýsingu Íslands fyrir kjarnorkuvopnum. Síðast var frumvarpið lagt fram í lok febrúar í fyrra en kom ekki til umræðu. Þá voru flutningsmenn úr öllum flokkum nema Sjálfstæðisflokknum. Svo er einnig nú og er frumvarpið reyndar lagt fram óbreytt frá því í fyrra. Flutningsmenn eru Steingrímur J. Sigfússon, Ásta R. Jóhannesdóttir, Ellert B. Schram, Guðjón A. Kristjánsson, Guðni Ágústsson, Kristinn H. Gunnarsson, og Katrín Jakobsdóttir.
Í greinargerð með frumvarpinu segir: „Á því hálfa ári sem er frá framlagningu frumvarpsins hefur það helst borið til tíðinda að fleiri kalla nú á friðlýsingu Norðurpólsins fyrir kjarnorkuvopnum. Til marks um það eru yfirlýsingar hinna kanadísku Pugwash-samtaka friðarsinnaðra vísindamanna og hvatning japanska friðarfrömuðarins Daisaku Ikeda, en bæði Pugwash og Ikeda eru handhafar friðarverðlauna Nóbels. Verði af friðlýsingunni eykur það enn á mikilvægi þess að Ísland geri slíkt hið saman, enda færðust flutningaleiðir kjarnorkuvopna þá í einhverjum tilvikum nær landinu en ella.“
Sjá frumvarpið hér: www.althingi.is/altext/136/s/0163.html
Á landsráðstefnu SHA, sem haldin var síðastliðinn laugardag, 15. nóvember, var samþykkt ályktun þar sem lýst var stuðningi við þetta frumvarp og þingmenn hvattir til að samþykkja það. Það ætti ekki að þurfa að eyða löngum tíma í svo sjálfsagt og margflutt mál, þannig að við hljótum að vona að þingið taki það til afgreiðslu sem fyrst. Sjá nánar Ályktun um kjarnorkuvopnafriðlýsingu landsins.
Sjá nánar um hugmyndina um kjarnorkuvopnalaust norðurskaut:
„Let’s keep the Arctic free of nukes,“ International Herald Tribune, 21. mars 2008
Dr. Adele Buckley, „Establishing a nuclear weapon free zone in the Arctic,“ Thinkers Lodge, Pugwash, NS, Canada, July 11, 2008 (pdf-skjal)
„Canadian Pugwash Call for an Arctic Nuclear-Weapon Free Zone,“ 24 August 2007 (pdf-skjal)
Sjá einnig „NPT-samningurinn og kjarnorkuafvopnun“
Nú miðnefnd SHA var kjörinn á landsráðstefnu þann 15. nóvember. Hana skipa:
Aðalmenn:
Auður Lilja Erlingsdóttir
Elías Jón Guðjónsson
Elín Sigurðardóttir
Magnús Björn Ólafsson
Sigurður Flosason
Stefán Pálsson (formaður)
Þorvaldur Þorvaldsson
Þórður Sveinsson
Þórunn Ólafsdóttir
Varamenn:
Haukur Þorgeirsson
Kolbeinn Hólmar Stefánsson
Þórhildur Halla Jónsdóttir
Rétt er að taka fram að hefð er fyrir því innan SHA að gera ekki greinarmun á aðal- og varamönnum. Þá hefur ritstjóri Friðarvefsins, Einar Ólafsson, verið ígildi þrettánda miðnefndarmannsins og setið alla fundi.
Ályktun um kjarnorkuvopnafriðlýsingu landsins:
Samtök hernaðarandstæðinga lýsa fullum stuðningi við frumvarp sem þingmenn úr öllum stjórnmálaflokkum öðrum en Sjálfstæðisflokknum hafa lagt fram um friðlýsingu Íslands fyrir kjarnorkuvopnum. SHA höfðu á sínum tíma forgöngu um að fá sveitarstjórnir til að lýsa yfir stofnun kjarnorkuvopnalausra svæða og hafa nú langflest sveitarfélög landsins gert slíkar samþykktir. Landsfundur SHA hvetur kjörna fulltrúa á Alþingi til að fylgja fordæmi kollega sinna af sveitastjórnarstiginu og samþykkja tafarlaust þetta brýna mál.
Jafnframt hvetja SHA íslensk stjórnvöld til að tala máli kjarnorkuafvopnunar á vettvangi Sameinuðu þjóðanna. Alltof oft hefur það gerst á liðnum árum að Ísland hafi setið hjá eða greitt atkvæði gegn tillögum af þessu tagi á allsherjarþingi SÞ. Oftar en ekki hafa íslendingar þá verið að fylgja fordæmi annarra Nató-þjóða, en kjarnorkuvopnastefnan er sem kunnugt er einn af hornsteinum bandalagsins.
Ályktun um breskar herþotur og “loftrýmisgæslu”:
Landsfundur Samtaka hernaðarandstæðinga, haldinn laugardaginn 15. nóvember, fagnar því að fallið hafi verið frá því að fá hingað breskar herþotur til að sinna svokallaðri „loftrýmisgæslu“ hér við land í desember. Æfingaflug þetta hefur engu jákvæðu hlutverki að gegna og ætti aldrei að þrífast.
Kostnaðarsamt hernaðarbrölt á vegum Nató er þeim mun fráleitara á tímum þar sem ríkissjóður stendur frammi fyrir erfiðum verkefnum og brýn þörf er á fjármunum til annarra verka. Ljóst er að landsmenn kæra sig ekki um heræfingar af þessu tagi og að þorri fólks telur tíma ráðamanna betur varið í aðra hluti en að snapa afnot af herþotum út um hvippinn og hvappinn.
Jafnframt gagnrýna SHA harðlega þá forgangsröðun sem lesa má út úr nýlegum sparnaðartillögum utanríkisráðuneytisins, þar sem gert er ráð fyrir verulegum niðurskurði á framlögum til þróunarmála, en áfram haldið á hervæðingarbraut á vettvangi Varnarmálastofnunnar. SHA leggja til að stofnunin verði lögð niður hið fyrsta, rekstri ratstjárkerfis í hernaðartilgangi hætt og Ísland gangi tafarlaust úr Nató. Með því móti mætti veita háum fjárhæðum á þann hátt að gagnist almenningi.
Ályktun landsráðstefnu SHA, 15. nóvember 2008, um málefni Atlantshafsbandalagsins:
Næstkomandi vor verða liðin 60 ár frá stofnun Atlantshafsbandalagsins, NATO. Víða um Evrópu eru í undirbúningi mótmælaaðgerðir gegn bandalaginu í tilefni af því.
Samtök hernaðarandstæðinga og forverar þess hafa alla tíð barist gegn aðild Íslands að NATO. Á undanförnum árum hefur bandalagið þanist út, orðið æ árásargjarnara og veldur síaukinni spennu í alþjóðasamskiptum. Má þar auk útþenslunnar nefna árásarstríð þess gegn Júgóslavíu fyrir tæpum tíu árum og þátttöku þess í hernámi og blóðugum átökum í Afganistan og Írak. Einnig áskilur NATO sér rétt til að beita kjarnorkuvopnum að fyrra bragði og leiðtogafundur bandalagsins síðastliðið vor lýsti yfir stuðningi við umdeilda gagnflaugaáætlun Bandaríkjanna. Þá ýtir NATO undir aukinn vígbúnað og gífurlega sóun fjármuna.
Ástæða er til að ætla að á leiðtogafundi bandalagsins á sextugsafmæli þess næsta vor verði árásar- og útþenslustefna stefna þess enn áréttuð. Með aðild sinni að NATO bera íslensk stjórnvöld fulla ábyrgð á stefnu og gerðum NATO. Samtök hernaðarandstæðinga krefjast þess enn og aftur að Ísland segi skilið við NATO og taki upp stefnu friðar og sátta á alþjóðavettvangi.