Í aðdraganda Alþingiskosninga 2007 sendi miðnefnd SHA spurningalista til íslensku stjórnmálaflokkanna, þar sem þeir voru inntir eftir afstöðu sinni til öryggis- og friðarmála. Ekki bárust svör frá Sjálfstæðisflokki og Frjálslyndum.
3. Spurning
Er framboðið hlynnt eða andvígt hugmyndum um stofnun svokallaðs “varaliðs” lögreglunnar? Telur framboðið að þörf sé á að koma upp íslenskri leyniþjónustu?
Svar Framsóknarflokksins (Sæunn Stefánsdóttir, ritari Framsóknar, svaraði fyrir hönd flokksins):
Framsóknarflokkurinn er hlynntur því að efla borgaralegar stofnanir á sviði öryggismála á Íslandi, þ.m.t. lögregluna. Því styður Framsóknarflokkurinn hugmyndir um varalið lögreglu, enda sé hún algerlega borgaraleg í eðli sínu og hafi sömu lagaheimildir og almennt lögreglulið þessa lands. Framsóknarflokkurinn telur ekki þörf á leyniþjónustu að erlendri fyrirmynd, en er sammála þeim sjónarmiðum að efla þurfi greiningargetu borgaralegra stofnana landsins, m.a. í því skyni að sporna gegn skipulagðri glæpastarfsemi svo sem mansali og fíkniefnainnflutningi.
Svar Íslandshreyfingarinnar:
Íslandshreyfingin- lifandi land telur hugmyndir um varalið lögreglunnar óþarfar. Ekki er þörf á svoleiðis liði og björgunarsveitir landsins hafa t.a.m. verið lögreglu ómetanlegar í náttúruhamförum og við stóra viðburði. Eins er sérsveit ríkislögreglustjóra fullfær um að höndla vá sem gæti hlotist af hryðjuverkum. Ekki er heldur þörf á að koma upp leyniþjónustu. Deildir ríkislögreglustjóra hafa á að skipa hæfu starfsfólki, samstarf embættisins við erlendar lögreglustofnanir er mjög gott og upplýsingaflæði um glæpi og hryðjuverk mikið.
Svar Samfylkingarinnar:
Við sjáum hvorki þörf á varalögreglu né leyniþjónustu á Íslandi og teljum að peningum væri betur varið til að styrkja almenna löggæslu.
Svar Vinstrihreyfingarinnar – græns framboðs:
Það er ómótmælanleg staðreynd að fjárframlög til hefðbundinna löggæslustarfa eru af skornum skammti eins og sést líklega best á tilraunum til að nota pappamyndir í stað lögregluþjóna í umferðinni, þar sem ekki myndi veita af raunverulegum mannskap til að auka öryggi fólks og afstýra slysum. Ef meiningin væri að bæta möguleika lögreglunnar til að sinna sínum störfum í þágu almennings, þar á meðal með fjölmennara starfsliði, væri einfalt mál að láta henni í té þá peninga sem til þarf.
Þau verkefni sem nefnd hafa verið sem hugsanleg viðfangsefni slíks „varaliðs” benda hins vegar til þess að hugmyndin snúist í raun ekki um lögreglu í venjulegum skilningi þess orðs. Hlutir á borð við það að gæta „mikilvægra mannvirkja” eða verja þau fyrir óskilgreindum óvinum, gæta öryggis tiginna gesta frá öðrum ríkjum og bregðast við því sem í daglegu tali er kallað óeirðir, sýnir það glöggt þótt stundum sé reynt að fela það með orðskrípinu „innra öryggi” í stjórnmálaumræðum.
Því miður er ástæða til að ætla að þarna sé á ferðinni tilraun til að stíga nýtt skref í átt til þess að hér á landi verði til staðar sérþjálfað lið sem gegnt geti þeim störfum sem víða erlendis eru falin her eða þjóðvarðliði. Sem betur fer þá er ekkert sem kallar á stofnun slíkra sérsveita en hættan er sú að þeim yrðu fundin verkefni, eins og oft vill verða þegar miklum fjármunum hefur verið varið í uppbyggingu og þjálfun liðsafla af þessu tagi. Sama máli gegnir um leyniþjónustustarfsemi af einhverjum toga. Vinstrihreyfingin – grænt framboð sér engin rök fyrir því að koma á fót „varaliði” eða sérstakri leyniþjónustu á Íslandi og hafnar því slíkum hugmyndum. Borgaraleg lögregla, sem starfar fyrir opnum tjöldum í þágu almennings en ekki með leynd að því að verja hagsmuni valdhafa, er ótvírætt besti kosturinn sem við eigum völ á í þessum efnum.
Frá MFÍK