Stefán Pálsson

Eftirfarandi grein Þórðar Sveinssonar birtist einnig á vefritinu MIR.IS.

Í Afganistan ríkir enginn friður. Hersveitir NATO eiga í hörðum átökum við stríðsherra sem ráða lögum og lofum víða í landinu, en meðal þeirra eru hinir alræmdu Talibanar. Óbreyttir borgarar hafa dáið í hrönnum eins og títt er í hernaðarátökum. Og þetta virðist engan enda ætla að taka.

En hvernig stendur á þessu hræðilega ástandi í landinu? Er þetta allt einhverjum vondum miðaldaofstækismönnum að kenna sem vilja ekki sætta sig við umbótatilraunir ríkisstjórnar Hamids Karzai? Eða eru orsakirnar ef til vill aðrar? Við skulum kanna það með því að rekja okkur til baka í sögu Afganistan.

Nú, 2001 réðust Bandaríkin ásamt öðrum NATO-ríkjum á Afganistan til að koma Talibönum frá völdum, knésetja Al-Quaeda-hryðjuverkasamtökin og góma Osama bin Laden. Þetta gerðist í framhaldi af árásum áðurnefndra samtaka á tvíburaturnana og Pentagon hinn 11. september 2001. Höfðu þau komið sér fyrir í Afganistan og myndað sterk tengsl við ríkisstjórn Talibana.

Hún hafði þá verið við völd síðan 1996 en átt í stöðugu stríði við hið svonenda Norðurbandalag. Engu að síður réði hún yfir stærstum hluta Afganistan og hafði náð honum á vald sitt eftir nokkurra ára borgarastríð afganskra stríðsherra sem geysað hafði frá því að sovéski herinn yfirgaf landið árið 1989.

Allir höfðu þessir stríðsherrar barist gegn Sovétríkjunum á sínum tíma og þeirri ríkisstjórn sem þau höfðu stutt. Í desember 1979 höfðu Sovétríkin sent mikið herlið inn í landið til að tryggja þar ítök sín, en skæruliðahreyfingar undir stjórn afturhaldssamra ættarhöfðingja höfðu þá þegar hafið vopnaða baráttu gegn hinni sovétsinnuðu ríkisstjórn.

Barátta skæruliðanna var fjármögnuð af Bandaríkjunum sem dældu í þá peningum og vopnum. Einnig studdu þau dyggilega við bakið á trúarfanatíkerum úr hinum íslamska heimi, þeirra á meðal sjálfum Osama bin Laden, sem streymdu til Afganistan til að taka þátt í baráttunni gegn Sovétríkjunum; litu þeir á hana sem heilagt stríð – djíhad.

Með þessu töldu Bandaríkin að unnt yrði að knésetja Sovétríkin algjörlega og vinna þannig sigur í Kalda stríðinu. Þessi stuðningur hófst þegar í júlí árið 1979 – um hálfu ári fyrir innrás Sovétríkjanna – eins og Zbigniew Brzezinski þjóðaröryggisráðgjafi Jimmys Carters, forseta Bandaríkjanna frá 1976 til 1980, upplýsti hinn 18. janúar 1998 í viðtali við franska blaðið Le Nouvel Observateur. Var það beinlínis ætlun Bandaríkjanna að skapa þær aðstæður að Sovétríkin teldu sig knúin til innrásar.

Aðspurður sagðist Brzesinski ekki sjá eftir neinu – þetta hefði leitt til þess að að heimsveldi Sovétríkjanna hefði liðið undir lok. Eins og allir ættu að sjá lýsir þetta viðhorf þjóðaröryggisráðgjafans fyrrverandi stækum rasisma. Það að milljónir karla, kvenna og barna hafi látið lífið í Afganistan skiptir hann engu máli – þetta fólk er bara peð í hans huga sem allt í lagi er að fórna í refskák alþjóðapólitíkur og heimsvaldastefnu. Þetta eru jú ekki siðmenntaðir Evrópubúar heldur bara einhverjir múslímar með vefjarhetti.

Einhvern veginn svona hefur Ronald Reagan, forseti Bandaríkjanna frá 1980 til 1988, væntanlega líka hugsað, en hann var ófeiminn við að ýta undir stríðsátök í fátækum löndum og dæla fé og vopnum í blóðþyrsta einræðisherra mætti það gagnast bandarískum hagsmunum. Auk stuðningsins við skæruliðana í Afganistan má til dæmis nefna stuðninginn við Contrana í stríðinu í Nicaragua og hina morðóðu herforingjastjórn í El Salvador sem æpandi dæmi.

Á þessu hefur aldrei verið beðist afsökunar og mun sennilega aldrei verða gert. Ekki virðist litið á allt það saklausa fólk, sem látið hefur lífið vegna siðlausrar utanríkisstefnu Bandaríkjanna og raunar fleiri Vesturlanda, sem manneskjur. Fremur virðist litið á það sem dýr sem allt í lagi er að leiða til slátrunar. Þetta er ógeðslegt og við skulum hafa það í huga næst þegar fregnir berast til dæmis af mannfalli meðal óbreyttra borgara í Afganistan að það er heimsvaldastefna Vesturlanda sem veldur hörmungunum.

Höfundur þessarar greinar, Þórður Sveinsson, er í miðnefnd Samtaka herstöðvaandstæðinga

Mynd: http://angelcrafts.net/usa.html

Í kvöld er Friðarhús í útláni.

NATO sendi frá sér eftirfarandi fréttatilkynningu 16. október síðastliðinn, sem hér birtist í lauslegri þýðingu:

Í dag luku Bandaríkin og Ísrael samningi um „Individual Cooperation Programme (ICP)“ sem hluta af hinu útvíkkaða Miðjarðarhafssamráði (Mediterranean Dialogue).

Jafnframt hafa NATO og Ísrael lokið útfærslu á því með hvaða hætti Ísrael komi að NATO-áætluninni „Operation Active Endeavour“.

Á leiðtogafundinum í Istanbúl ákváðu þjóðarleiðtogar NATO-ríkjanna að bjóða aðilum Miðjarðarhafssamráðsins aðgang að tvíhliða samvinnuáætlunum (Individual Cooperation Programmes) NATO og taka þátt í „Operation Active Endeavour“ í samhengi við hið útvíkkaða hlutverk Miðjarðarhafssamráðsins sem samþykkt var á fundinum.

Ákvörðun Ísraels um að taka þátt í „Operation Active Endeavour“ og ganga frá samningi um „Individual Cooperation Programme“ með NATO er mikilvægt skref í átt til frekara samvinnu við bandalagið.

Frumtexti: http://www.nato.int/docu/pr/2006/p06-123e.htm

Nánar um samvinnu NATO og Ísraels, sjá grein um NATO og Ísrael á Friðarvefnum 17. september.

Operation Active Endeavour
var ein af átta meiriháttar aðgerðum sem NATO hóf til stuðnings Bandaríkjunum eftir atburðina 11. september 2001. Í grófum dráttum felst aðgerðin í að reka herskipaflota á Miðjarðarhafinu til að koma í veg fyrir hryðjuverk:
http://www.nato.int/issues/active_endeavour/index.html

Miðjarðarhafssamráðið
var sett á fót árið 1994 í samráði við Miðjarðarhafsríki, Mediterranean Dialogue, en aðild að því eiga Alsír, Máritanía, Marokkó, Túnis, Egyptaland, Jórdanía og Ísrael. Á leiðtogafundinum í Istanbúl í júní 2004 var samþykktur nýr samráðsvettvangur með Istanbul-samstarfsáætluninni (Istanbul Cooperation Initiative) og þar með frekari starfsemi NATO í Miðausturlöndum. Í umfjöllun í NATO-fréttum veturinn 2005, er komist svo að orði: „… nú má skipta stefnu NATO gagnvart Miðjarðarhafssvæðinu og nágrenni þess niður á þrjár stoðir, þ.e.a.s. Miðjarðarhafssamráðið, Istanbúl-samstarfsáætlunina og afskipti af Írak.“ Ákveðið var að hefja þetta með tvíhliða samvinnu við Persaflóasamstarfsráðið, en það var stofnað 1981 sem samstarfsráð sex ríkja við Persaflóann, Bareins, Kúveits, Ómans, Katars, Sádi-Arabíu og Sameinuðu arabísku furstadæmanna. Hvorki Írak né Íran hafa átt aðild að þessu ráði. Í umfjöllun um samstarfsverkefni NATO í NATO-fréttum vorið 2004 segir svo um Miðjarðarhafssamráðið: „Í dag hefur landfræðilegt umfang öryggissamstarfs NATO og samráðsríkjanna stækkað til austurs, allt til Afganistan og jafnvel lengra. Hinni svonefndu „Clinton-nálgun” gagnvart suður- og austur-Miðjarðarhafssvæðinu, þar sem áhersla var lögð á viðræður, samninga, byggingu trausts og efnahagslega hvatningu, hefur verið varpað fyrir róða og í staðinn tekin upp stefna sem felst í meðal annars í hindrunaraðgerðum og íhlutun. Íhlutunarstefnu Bandaríkjanna í Miðausturlöndum fylgir viðleitni til þess að breyta gildismati í þessum heimshluta og færa það nær lýðræðishugsun Vesturlanda.“

Sjá nánar:
www.nato.int/docu/update/2004/06-june/e0629d.htm www.nato.int/docu/review/2004/issue1/icelandic/main.htm www.nato.int/docu/review/2005/issue4/icelandic/art1.html
www.nato.int/docu/review/2004/issue1/icelandic/summaries.html

Þeim tíðindum ber að fagna, sem berast frá utanríkisráðuneytinu, að nú eigi að mýkja ásýnd íslensku friðargæslunnar. Það er gott, svo langt sem það nær, og væntanlega viðbrögð við þeirri miklu gagnrýni sem hefur komið fram á hervæðingu friðargæslunnar. Það er þó ekki nóg að ásýndinni sé breytt. Víst er það gott að við sendum ljósmæður í stað vopnaðra jeppamanna með mæjorstign og þess háttar. Nema ljósmæðurnar verði líka með mæjorstign? En það virðist ljóst, að áfram á að taka þátt í hinni svonefndu friðargæslu NATO, m.a. í Afganistan þar sem Íslendingar halda áfram að stjórna alþjóðaflugvellinnum í Kabúl þar til Afganar taka við honum.

Í raun er fráleitt að tala um friðargæslu NATO í Afganistan. Eftir hryðjuverkin í Bandaríkjunum 11. september 2001 lýsti NATO því yfir í fyrsta sinn að um væri að ræða árás á öll NATO-ríkin í samræmi við 5. grein NATO-samningsins. NATO varð aðili að viðbrögðum Bandaríkjanna við þessum atburðum þó svo að NATO kæmi ekki formlega að innrásinni í Afganistan. En þegar NATO lætur til sín taka í Afganistan sem friðargæslulið eftir innrásina, þá er það bara gervi, ásýnd: NATO-liðið í Afganistan er ekkert annað en hernámslið sem nú stendur í blóðugri styrjöld og hinir svokölluðu íslensku friðargæsluliðar á Kabúl-flugvelli eru hluti af þessu hernámsliði og standa þannig að hinni blóðugu styrjöld í Afganistan þó svo þeir hafi ekki enn beitt vopnum sínum.

Það er ekki nóg að þetta gervi eða ásýnd verði mýkt upp, það er ekki nóg að fara úr herbúningi í ljósmæðrabúning. Það verður bæði að kasta gervinu og ganga úr þessu hlutverki. Íslenska friðargæsluliðið á ekki að vera hluti af NATO-liði, hernaðarbandalagi sem þykist vera friðargæslulið.

eó

Eftirfarandi grein Jóns Torfasonar birtist í Morgunpósti VG 10. október

Fyrsti október var mikill gleðidagur. Maður átti eiginlega ekki von á því að bandaríska herliðið færi nokkurn tíma, en af því er nú loksins orðið, en. Já það eru ýmis en-in.

Mér virtist svo sem kaninn hafa skilið sæmilega við á því svæði sem rúta herstöðvaandstæðinga fór um þennan sunnudag. Það var ekki mikið rusl fjúkandi ofanjarðar, satt að segja ólíkt þrifalegra en í hjarta Reykjavíkur. Hins vegar er óþverrinn neðanjarðar, á nikkelsvæðinu rétt fyrir ofan byggðina í Njarðvík og svo sunnan við íbúðabyggðina innan girðingarinnar, fast vestan við veginn suður í Hafnir, og veit víst enginn á hverju er von þar. Hins vegar verður það alfarið á ábyrgð og kostnað íslensku þjóðarinnar að hreinsa það upp. Engin ákvæði voru um slík “þrif” í upphaflega hernámssamningnum 1951. Um 1970 sömdu íslensk stjórnvöld um að gera ekki kröfur á Bandaríkjamenn vegna skaðabóta fyrir mengun eins og hefur komið fram í málarekstrinum vegna mengunar á Gunnólfsvíkurfjalli. Jón Baldvin Hannibalsson fríaði kanann svo endanlega í utanríkisráðherratíð sinni eitthvað 20 árum síðar. Það kom því aldrei alvarlega til greina nú að herinn tæki neitt til eftir sig.

Manni verður hugsað til þess hvað eigi að gera við mannvirki á svæðinu. Mikið af húsnæðinu er um 50 ára gamalt, misvel byggt og lagnakerfið neðanjarðar mun illa farið. Nýrri húsin munu í þokkalegu ástandi, en ljóst að það kostar stórfé ef á að breyta þeim. Flugskýlin eru kannski einhvers virði, en þau eru hönnuð sem flugskýli en t.d. ekki fyrir einhvern iðnað eða skrifstofurekstur.

Það er ljóst að möguleikarnir á Keflavíkurflugvelli felast ekki í þeim byggingum sem þar eru heldur fyrst og fremst í nálægðinni við flugvöllinn, þennan stóra og mikilvæga millilandaflugvöll. Sú starfsemi sem þar kann að þróast í framtíðinni mun taka mið af því, verða flugvallarsækin eins og nú er sagt. Það er hægt að láta sig dreyma um margs konar fjármálaþjónustu eða ferðamannaþjónustu eða matvælaiðnað, þannig að tilbúnir réttir kæmust samdægurs á disk matgæðinga með flugi, og þannig endalaust. Undir slíka starfsemi þarf ekki gömul flugskýli eða gamlar íbúðarblokkir, heldur fyrst og fremst land og lóðir í nágrenni við flugvöllinn.

Ríkisstjórnin hefur boðað stofnun hlutafélags um rekstur flugvallarsvæðisins og mannvirkja á því. Að vísu er fyrirkomulagið ekki fullmótað, en allir vita að fyrst og fremst verður miðað við að tryggja aðild gæðinga framsóknar og íhalds með einhvers konar helmingaskiptum, eins og raunar hefur viðgengist alla tíð við hermangið. Hlutafélagið mun taka vallarsvæðið yfir með einum eða öðrum hætti og úthluta lóðum á því til þénanlegra aðila.

Vísast á það eftir að ganga bærilega, og flokksgæðingarnir að hagnast vel, en þetta fyrirkomulag mun hamla djörfu og hugmyndaríku fólki frá því að nýta nálægðina við flugvöllinn.

Eitt en-ið er við Grindavík. Þar er gríðarstórt landsvæði á valdi bandaríska hersins, þótt einungis Íslendingar vinni þar. Möstrin við Grindavík eru hluti af kjarnorkuvígbúnaði Bandaríkjahers og mikilvæg til að kafbátar þeirra geti miðað flaugunum á skotmörk sín. Ekki er vitað hvað stendur í því skjali sem Valgerður og Geir eru nú að fara að undirrita vestra. Trúlega verður þar klausa um afnot af herstöðinni í Grindavík “um aldur og ævi” eða eitthvað álíka. Sá samningur er ólöglegur og verður skilyrðislaust að rifta honum við fyrsta tækifæri.

Í samningnum er líka ákvæði um land fyrir heræfingar bandaríska hersins á íslensku landi. Ekki er mikil reisn yfir því. Kannski vonast menn eftir einhverjum aurum í hermangsbudduna, því eitthvað verða blessaðir hermennirnir að borða og kannski einhvers staðar að búa. Ef til vill skilja þeir líka eitthvað eftir sig af dóti fyrir nýju leyniþjónustuna að leika sér með.

Það er því langt í frá að sigur hafi unnist við brottför hersins. Þetta er mikilsverður áfangi en baráttan verður að halda áfram. Enn erum við að hengja okkur aftan í skelfilegasta herveldi heimsins og leyfa því afnot af íslensku landi. Enn erum við bundin á klafa Nató, hernaðarsamsteypu sem gerist sífellt árásargjarnari og meir ögrandi undir forustu Bandaríkjanna.

Það þarf að loka herstöðinni í Grindavík. Það þarf að friðlýsa landið allt gegn hvers konar umferð herskipa og hers. Ísland þarf að segja sig úr Nató og lýsa yfir ævarandi hlutleysi þjóðarinnar.

Jón Torfason

Friðarhús er í kvöld í útleigu til félagasamtaka.

Ályktun

Þjóðarhreyfingin – með lýðræði minnir á, að þótt varnarsamstarfi Íslands og Bandaríkjanna 1951 væri í fyrstu skipað með bráðabirgðalögum, var varnarsamningurinn að sjálfsögðu lagður fyrir Alþingi til umræðu og endanlegrar samþykktar.

Þjóðarhreyfingin telur einsýnt að sama hátt hefði átt að hafa á við meiriháttar breytingu á samningnum, eins og nú hefur verið undirrituð í Washington af ráðherrum í ríkisstjórninni án umboðs frá Alþingi.
Forystumenn stjórnarflokkanna endurtaka hér sömu vinnubrögðin og þeir viðhöfðu þegar nafn Íslands var dregið inn í stríðsrekstur í Írak með því að skipa Íslandi á lista hinna vígfúsu þjóða gegn vilja allt að 85% þjóðarinnar, án þess samráðs við Utanríkismálanefnd Alþingis sem þingsköp mæla fyrir um, án nokkurs umboðs frá þinginu og að þjóðinni gersamlega forspurðri.

Þjóðarhreyfingin mótmælir þeirri leynd sem hvílir yfir stórum hluta samningsins, sem gerir varnir Íslands og öryggismál að einkamáli tveggja eða þriggja ráðherra og embættismanna bandarískra hernaðar- og lögregluyfirvalda.

Þjóðarhreyfingin mótmælir því einnig að í milliríkjasamningi af þessu tagi sé að finna skuldbindingar um að Alþingi komi á með lögum leynilegum stofnunum, sem frá upphafi er ætlað að starfa náið með bandarískum stofnunum að greiningu mála eins og ,,landráðastarfsemi” og ,,starfsemi sem beinist gegn stjórnskipulagi ríkisins”. Þetta býður heim pólitískum ofsóknum af því tagi sem viðgengust á tímum kalda stríðsins. Þjóðarhreyfingin telur að Alþingi beri að meta þörfina á starfsemi slíkra stofnana út frá hagsmunum Íslands sem fullvalda ríkis einvörðungu og telur að samstarfi við sambærilegar stofnanir erlendis beri að skipa eftir eðli máls hverju sinni, án sérstakra lagafyrirmæla fyrirfram um náið samstarf við bandaríska sendiráðið og bandarískar leyniþjónustur eða hernaðaryfirvöld.

Þjóðarhreyfingin telur að með samningi þessum hafi verið stigið stórt óheillaskref til framsals íslensks valds í hendur stofnana þess stórveldis sem um þessar mundir er talið helsti ófriðarvaldur í heiminum samkvæmt nýlegum könnunum virtra bandarískra stofnana á viðhorfum til Bandaríkjanna meðal almennings um allan heim, og varar sérstaklega við því að tengja íslensku Landhelgisgæsluna hernaðarvél Bandaríkjanna.

Þjóðarhreyfingin telur öryggi íslenskrar þjóðar best borgið með vinsamlegum samskiptum Íslands og Bandaríkjanna sem jafnrétthárra ríkja. Það er besta vörn Íslands í ,,stríðinu gegn hryðjuverkum”.

Þjóðarhreyfingin tekur því undir þá skoðun tveggja fyrrverandi utanríkisráðherra, þeirra Jóns Baldvins Hannibalssonar og Davíðs Oddssonar, að við þessi tímamót hefði átt að nýta uppsagnarákvæði varnarsamningsins við Bandaríkin og treysta á þá vernd sem aðild að NATO veitir með því að árás á hvert eitt aðildarríkja þess telst árás á þau öll.

Þjóðarhreyfingin skorar því á núverandi stjórnarandstöðuflokka að lýsa því yfir nú þegar, að myndi þeir ríkisstjórn eftir kosningar að vori, verði varnarsamningnum sagt upp með það fyrir augum að sambúð Íslands og Bandaríkjanna komist í eðlilegt horf svo sem hæfir sambandi tveggja sjálfstæðra og fullvalda ríkja.

Reykjavík, 13. október 2006

Þjóðarhreyfingin – með lýðræði
info@thjodarhreyfingin.is
www.thjodarhreyfingin.is

Við minnum á friðarfundinn á Ingólfstorgi laugardaginn 14. október kl. 15.

Eftirfarandi grein Þórðar Sveinssonar birtist í styttri útgáfu í Fréttablaðinu

Oft er hamrað á því við börn og unglinga að ofbeldi leysi engan vanda. Ég sem hernaðarandstæðingur er mjög svo hallur undir þetta sjónarmið, en hið sama held ég að gildi raunar um flesta Íslendinga. Við teljum okkur vera friðsöm og má segja að það sé einn ríkasti þátturinn í sjálfsmynd okkar sem þjóðar. Þess vegna erum við líka flestöll stolt af því að ekki er til íslenskur her – nema ef vera skyldu friðargæsluliðarnir í Afganistan.

En þrátt fyrir þetta hefur það verið staðföst stefna íslenskra stjórnvalda um alllangt skeið – með örfáum undantekningum þó – að hér verði að vera erlendur her og að Ísland verði að eiga aðild að hernaðarbandalaginu NATO. Annars sé öryggi okkar stefnt í voða, svo sem vegna hernaðar- eða hryðjuverkárása. Þessar ógnir hafa hins vegar löngum verið í meira lagi óljósar. Þannig blasir það við að ekkert ríki hefur nokkurn minnsta áhuga á að ráðast á Ísland. Þá hafa hryðjuverkamenn hingað til ekki beint árásum sínum að herlausum smáríkjum eins og Íslandi heldur einbeitt sér að stærri löndum, enda liggur það í augum uppi að árásir á smáríkin hafa lélegt áróðursgildi og eru því síst á meðal forgangsverkefna hryðjuverkakóna.

Í ljósi þessa þykir mér sem hernaðarandstæðingi kjörið að við Íslendingar göngum á undan með góðu fordæmi og höfnum öllum vígbúnaði og hernaðarbrölti. Ímynd okkar sem friðsamrar þjóðar – sem að vísu beið talsverðan hnekki vegna stuðningsins við Íraksstríðið – á að vera okkur næg vörn. Og þess vegna eigum við að sýna það og sanna fyrir umheiminum að vel má lifa í samræmi við það sjónarmið að ofbeldi leysir engan vanda – ekki aðeins á skólalóðinni og í samskiptum borgaranna innbyrðis heldur einnig á alþjóðlegum vettvangi.

Til að svo megi verða gengur ekki að hér sé erlendur her og er því vel að bandaríski herinn sé farinn frá Miðnesheiði. Og ekki gengur heldur að Ísland sé aðili að hernaðarbandalaginu NATO. Grunnforsendan fyrir tilvist herja og hernaðarbandalaga er jú einmitt sú að stundum sé ofbeldi lausn vandans. Herir hafa enda beinlínis það hlutverk að beita ofbeldi og drepa fólk þegar svo ber undir og má úti um allan heim sjá glögg dæmi þess hversu „góðum“ árangri þeir ná í slíku. Í Írak, Sri Lanka, Súdan, Afganistan og Kólumbíu, svo að nokkur dæmi séu nefnd, blasir hann við á hverjum einasta degi, en hann birtist í örkumlum og harmkvæladauða ótölulegs fjölda karla, kvenna og barna.

Þetta fólk þjáist og deyr vegna þeirrar hugmyndar, sem á sér svo mikinn hljómgrunn, að nauðsynlegt sé að hafa heri og vopnabúnað. Og á meðan sú hugmynd lifir mun fólki áfram verða fórnað á altari hernaðarhyggjunnar. Enginn veit hversu stórar styrjaldir framtíðarinnar verða, en ljóst er að með skæðustu vopnum nútímans – kjarnorkusprengjunum – má eyða öllu lífi á jörðinni. Er það því brýnt hagsmunamál allra jarðarbúa að öllum slíkum vopnum verði eytt. Vera Íslands í NATO útilokar að Ísland geti barist fyrir slíkum málstað, enda eru kjarnorkuvopn meðal vígbúnaðar bandalagsins sem telur þau nauðsynlegan þátt í að tryggja frið og öryggi.

Það er hins vegar mikill misskilningur. Kjarnorkuvopn tryggja alls ekki frið og öryggi heldur stofna hvoru tveggja í bráða og stórfellda hættu. Hið sama gildir auðvitað um öll vopn. Og þess vegnum eigum við að hafna öllum vígbúnaði og hernaðarbrölti og lifa sem friðsöm þjóð. Þetta sem hamrað er á við börnin og unglingana um gagnsleysi ofbeldis er jú engin lygi. Það blasir við í Írak. Það blasir við í Afganistan. Og það blasir við úti um allt. Ofbeldi leysir engan vanda.

Þórður Sveinsson

Alþjóðlegt átak til afvopnunar

Friðarfundur á Ingólfstorgi laugardag kl. 15

Við minnum á friðarfundinn á Ingólfstorgi laugardaginn 14. október n.k. kl. 15.00. Það er Húmanistahreyfingin sem beitir sér fyrir þessum fundi en hann er liður í alþjóðlegu átaki húmanista um allan heim fyrir afvopnun. Af þessu tilefni birtum við eftirfarandi grein eftir Júlíus Valdimarsson og hvetjum lesendur Friðarvefsins til að fjölmenna á fund Húmanistahreyfingarinnar á laugardaginn.

Já, kjarnorkuógn núna? Var hún ekki bara á dögum kaldastríðsins? Allavega eru ekki lengur stórar samkomur um allan heim til þess að mótmæla kjarnavopnum og krefjast afvopnunar. Skyldi það vera vegna þess að kjarnorkuvopn ógni ekki lengur jarðarbúum? Skyldi það vera vegna þess að nú sé mun friðvænlegra í heiminum heldur en þegar Sovétríkin og Bandaríkin stóðu hvort frammi fyrir öðru öðru með puttann á rauða hnappinum tilbúin til að senda kjarnorkuskeytin á víxl og hefja þannig tortímingu jarðarinnar?

Valdhafar hóta að beita kjarnavopnum
Í dag er talið að kjarnavopn séu um 30.000 talsins. Munu þau ekki verða notuð? Kjarnavopn hafa þegar verið notuð. Bandaríkjamenn hafa tvisvar varpað kjarnorkusprengjum, á Hirosima og Nagasaki í ágúst 1945. Mörghundruð þúsund manns létust og vansköpuð börn fæddust í mörg ár á eftir vegna afleiðinga þessa voðaverks af hendi lögmætrar ríkisstjórnar Bandaríkjanna. Nú eru kjarnavopn í höndum fleiri ríkja en á tímum kaldastríðsins og óttast er að þau séu einnig í höndum ýmissa glæpasamtaka og annarra samtaka sem beita ofbeldi ekki síður en hinir svonefndu lögmætu valdhafar. Frakklandsforseti hefur nýlega látið að því liggja í opinberri ræðu að Frakkar muni svara hryðjuverkaárás með því að beita kjarnavopnum.

Alþjóðleg herferð fyrir afvopnum
Húmanistar hafa nú hafið alþjóðlega herferð fyrir afvopnun til þess að vekja athygli á þessari stærstu vá sem að mannkyninu steðjar á okkar dögum. Það þarf ekki að hugleiða nema augnablik til þess að sjá hve gífurlegt áfall það yrði í heimsbyggðinni ef kjarnorkusprengja yrði send á stórborg einhversstaðar í heiminum. Ímyndum okkur þau keðjuverkandi áhrif sem slíkur voðaatburður hefði í för með sér. Árásin á tvíburaturnana í New York 11. september 2001 yrði í samanburði við slíkan atburð eins og léttur löðrungur þótt sá hryllilegi atburður hafi eigi að síður kveikt stigvaxandi ófriðarbál sem gert hefur heiminn enn hættulegri en fyrr.

40 ríki með kjarnavopn eftir 20 ár
8 ríki viðurkenna nú þegar að eiga kjarnorkuvopn. 10 ríki til viðbótar eru grunuð um að vera að þróa kjarnorku á sviði hernaðar. Spáð er af Alþjóða kjarnorkustofnuninni að innan 20 ára hafi um 40 ríki yfir kjarnavopnum að ráða. Eyðileggarmáttur þeirra er geigvænlegur og getur haft úrslita áhrif á líf allra jarðarbúa. Við getum spurt okkur sjálf; slepp ég við afleiðingar kjarnasprenginga? Sleppa börnin mín? Sleppa barnabörnin mín?

Afnám ofbeldis NÚNA
Ofbeldi leiðir af sér ofbeldi. Það er engin leið önnur fær en afnám ofbeldisins nú. Silo, upphafsmaður Húmanistahreyfingarinnar og andlegur leiðbeinandi fjölda fólks um allan heim, hefur sett fram skýran boðskap til heimsins sem birtist um þessar mundir í lítilli sjónvarpsauglýsingu víða um heim. Í þessari orðsendingu segir meðal annars: “Til að hindra kjarnorkuvá í framtíðinni þurfum við að sigrast á ofbeldinu núna.”

Friðarathöfn á Ingólfstorgi laugardag 14. okt. kl. 15.00
Húmanistar á Íslandi gangast fyrir friðarathöfn laugardaginn 14. október n.k. þar sem sett er fram ósk um algjöra afvopnun núna. Verður myndað friðarmerki með litríkum blöðrum til þess að túlka þetta ákall um frið á jörðu. Ég hvet alla hugrakka menn og konur að mæta á þennan fund. Til þess að forðast ógnir kjarnorkuvopna þurfa ALLIR að taka þátt í baráttu fyrir friðsamlegum heimi fyrir okkur sem lifum nú og fyrir komandi kynslóðir.

Júlíus Valdimarsson
Höfundur starfar sem ráðgjafi og er leiðbeinandi í Húmanistahreyfingunni